Sql Server Dünyasına Genel Bakış
Bu yazımda Sql Server Platformu genel bileşenleri ile birlikte anlamaya çalışacağız. Microsoft SQL Server veri yönetimi yazılımının üretilme amacı, altyapı ve iş uygulamaları geliştirmek için bir platformdur. Tamamen veri odaklıdır. SQL Server, tek ve yekpare bir uygulama olmaktan ziyade, bileşenler üzerine kurulmuş bir omurgaya sahiptir. Her bir bileşenin kullanımını anlamak önemlidir. Bu bileşenleri çok farklı kategorilerde uzmanlar kullanabilmektedir. (Raporlama uzmanı, DBA, İş zekâsı uzmanı vs.)
Bir sunucuya birden fazla SQL Server yükleyebilirsiniz. Her kopyaya “Instance” denir ve ayrı ayrı yapılandırıp yönetebilirsiniz.
SQL Server’ın çeşitli sürümleri vardır ve her birinin farklı özelliklere sahiptir. Microsoft Sql Server ürün versiyonlama sistemine 1.0 sürümü ile 1989 yılında başlamıştır. İstikrarlı ve sağlam bir veri yönetim platformudur. Şu an 15.0 sürümü ile 2019 yılında ürün lasmanını gerçekleştirmiştir.
SQL Server Mimarisi
SQL Server Veri tabanı Altyapısı, SQL Server içeren ürün paketindeki bir bileşendir. Ancak, veri tabanı motoru homojen salt bir yazılım değildir; her biri ayrı bir işleve sahip farklı modüllerden oluşur.
SQL Server İşletim Sistemi, SQL Server Database Engine’in temelini oluşturan SQL Server işletim Sistemidir. (SQLOS) Bellek yönetimi, kilitleri yönetme, iş parçacıklarını zamanlama ve çok daha fazla süreç için organizatörlük yapıyor diyebiliriz. Ayrıca .Net Framework içinde yer alan CLR bileşenini destekler. (Common Language Runtime)
Veri tabanı Altyapısı
SQL Server veri tabanı Altyapısı iki ana bölümden oluşur:
- Depolama motoru (Storage Engine)
Depolama motoru, verilerin fiziksel olarak nasıl tutulacağı ve veri tabanında depolanan verilere erişimleri yönetir. Fiziksel verilerin disk üzerinde depolanması, yedekleme ve geri yükleme süreçleri ve ayrıca Index’ler ile ilgilenir.
- Sorgu işlemcisi (Query Processor)
Sorgu işlemcisi, sorguların doğru biçimlendirilmesini sağlar; bir sorgunun en iyi nasıl yürütüleceğini planlar ve sorguyu yürütür.
Yüksek Kullanılabilirlik (High Availabity)
Birçok işletme iş süreçlerinden ihtiyaçtan ötürü verilerine 7/24 erişmek ve kullanmak istemektedir. Platformu en yüksek düzeyde kullanılabilirlik göz önünde bulundurularak tasarlanmıştır. Ürünün her sürümü olduğu gibi piyasaya sürüldüğünde, olası kesintileri en aza indirmek için daha fazla özellik ve kontrol mekanizmaları eklenmiştir.
Güvenlik (Security)
İşletmelerin zihninde en başta kurumsal verilerin güvenliğini sağlama için hep bir soru işareti olarak görürler. Özellikle Kişisel Verileri Koruma Kanunu ile birlikte güvenlik her zaman soru işareti olarak karşımıza çıkmaktadır. Bir uygulama veya ürün oluşturulduktan sonra güvenliği güçlendirmek mümkün değildir. En başta sağlam ve çerçevesi net çizilmiş politikalar ile belirlenmesi gerekmektedir. SQL Server bu konuya titizlikle yaklaşmış birçok detayı barındıran güvenlik süreçlerini ürün olarak bünyesinde barındırmaktadır. Ayrıca kredi kartı numaraları gibi hassas verileri ve diğer kişisel bilgileri korumak için tasarlanmış “Always Encrypted” gibi şifreleme özelliklerini içerir.
Ölçeklenebilirlik (Scability)
Sql Server her boyuttaki sistem için veri yönetimi görevini başarıyla yerine getirir. Küçük işletmelerin az miktardaki verisini yönetme kapasitesine sahiptir. Ayrıca “AlwaysOn” yapısını kullanarak daha büyük miktarlardaki verileri başka sunuculara taşıyarak olası erişim kapasitesini daha esnek hale getirir.
SQL Server Bileşenleri
SQL Server mükemmel bir ilişkisel veri tabanı motorudur. (RDMBS) Ancak bir veri platformu olarak bundan çok daha fazlasını bizlere sunar. SQL Server, aşağıdaki oluşturduğu bileşen ve araçları bünyesinde barındırır;
| Araç | Bilgi |
|
SQL Server |
Temel veri tabanı motorunu yönetmek için geliştiriciler ve veri tabanı yöneticileri için tasarlanmış entegre bir veri yönetimi ortamıdır. |
|
SQL Server |
Sql Server ‘ın kullandığı hizmetlerin, istemci (client) ve sunucu (Server) protokollerinin ve istemci takma adlarının temel yapılandırma yönetimini sağlar. |
|
SQL Server Profiler |
Veri tabanı motoru ve Analiz Servisi bileşenlerinin performansının izlenmesine ve yönetimine yardımcı olan bir grafik kullanıcı arayüzü. |
|
Database Engine |
Index’leri ve üzerine tanımlanmış View’ları ve Partition hakkında rehberlik sağlar ve oluşturulmasına yardımcı olur. |
|
Data Quality Services |
Bir DQS sunucusuna bağlanan ve daha sonra veri temizleme işlemleri ve performanslarının izlenmesini sağlayan bir grafik kullanıcı arabirimi. |
|
SQL Server Data Tools |
SSAS, SSRS ve SSIS kullanarak iş zekası (BI) çözümleri geliştirmek için entegre bir geliştirme ortamı. |
|
Connectivity |
İstemciler ve sunucular arasındaki iletişimi kolaylaştıran bileşenler. Örneğin, ODBC ve OLE DB vs. |
| Bileşen | Bilgi |
|
SQL Server |
Veri, çoğaltma, tam metin araması (Full Text Search), ilişkisel verileri ve XML verilerini yönetme araçları için temel hizmet olan Yapılandırılmış Sorgu Dili’ne (SQL) dayalı ilişkisel bir veri tabanı motoru. |
|
Analysis |
Analitik küplerle (Analytical Processing) çalışan ve veri madenciliği uygulamalarını destekleyen bir Çevrimiçi Analitik İşleme (OLAP) motoru. |
|
Reporting |
Web servislerine dayalı bir raporlama motoru ve bir Web Portalı ile son kullanıcı raporlama araçları sunar. Ayrıca rapor uygulamaları geliştirmek için kullanabileceğiniz bir platformdur. |
|
Integration |
SQL Server bileşenleri ve diğer harici sistemler arasındaki veri hareketini düzenlemek için kullanılır. Geleneksel olarak ayıklama, dönüştürme ve yükleme (Extract, Transform, Load) işlemleri için kullanılır. |
|
Master Data |
Ana verileri veya referans verilerini yönetmek için araçlar sağlar ve ayrıntılı güvenlik, veri sürümü oluşturma ve iş kuralları ile verileri yönetmek için bünyesinde Excel için bir eklenti içeren bileşendir. |
|
Data Quality |
DQS ile, bir bilgi tabanı oluşturabilir ve bunu, verilerin düzeltilmesi, zenginleştirilmesi, standartlaştırılması ve çoğaltılması da dahil olmak üzere veri kalitesi görevlerini gerçekleştirmek için kullanabilirsiniz. |
|
Replication |
Veri ve veri tabanı nesnelerini birden çok veri tabanı arasında kopyalamak ve dağıtmak için bir dizi teknolojiyi içerir. |
Yeni yazımda görüşmek üzere..